کارگاه گل و گلشن

این روزها شاهد بحثها و مقالاتی هستیم در مورد «پر سوم سیمرغ». در این بحثها ادعا می‌شود که سیمرغ به زال سه پر داد که در هنگام تنگناها با سوزاندن آنها، وی را به یاری بخواهند. و بعد بحث می‌شود که مطابق شاهنامه، دو تا از پرها مورد استفاده قرار گرفت و سرنوشت پر سوم مشخص نیست. برخی نویسندگان نیز مطرح می‌کنند که تنها ایرانیان وارث این پر سوم هستند و در واقع همین پر سوم در زمان‌های بحرانی، نجات‌دهنده ایرانیان و ضامن برتری ایشان بر اقوام و ملل دیگر است. این البته رؤیایی زیباست که به دل بسیاری از ما ایرانیان (که معتقدیم «هنر نزد ایرانیان است و بس») می‌نشیند؛ اما…

روزنامه اطلاعات، تیر ۱۳۹۹
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=504835
دریافت مقاله

من وقتى نوجوان بودم، سوالات مشکل فلسفى داشتم که از پدر مى‌پرسیدم و او براى ارضای حس علم‌جویى من، پاسخ سؤالات را به زبان علمى و فلسفى مى‌داد؛ ولى وقتى بزرکتر شدم و به دانشکده رفتم، جواب سؤالاتم را به زبان ساده مى‌داد. به خاطر دارم در یک روز ماه رمضان که روزه بودم، بعد از خواندن نماز مغرب بر سر سفره افطار کنار پدر نشستم. سماور کنار سفره به آوازى حزین ولى دلنشین ترانه مى‌خواند – آخر چایش دم کشیده بود، اما کسى به او توجه نمى‌کرد! …

روزنامه اطلاعات، خرداد ۱۳۹۹
برای دریافت کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=499865

در آمریکا مسئله تنها آقاى فلوید نیست. مسئله بیش از هزار نفر شهروند است که هر سال بدون محاکمه به دست پلیس کشته مى‌شوند؛ مسئله بالغ بر پنجاه‌میلیون شهروند است که در ثروتمندترین کشور دنیا بیمه درمانى ندارند؛ مسئله نیم تا یک میلیون شهروند است که به خاطر عدم توانایى پرداخت اجاره‌خانه یا قسط خانه، هر سال به کنار خیابان پناه مى‌برند؛ مسئله حدود ده‌درصد از شهروندان است که در زندان به سر مى‌برند و بسیارى از آنها ژان والژان را به یاد مى‌آورند. …

روزنامه اطلاعات، خرداد ۱۳۹۹
برای دریافت کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=500835

تابستان آن سال خیلی پر واقعه بود. علاوه بر اینکه من از دبستان فارغ‌التحصیل شدم، از خانه قدیمی نیز به خانه دیگری سفر کردیم. ما از محله آب‌منگُل که در جنوب تهران بود، به فرمانیة شمیران کوچ کردیم. پدر در آنجا یک قطعه زمین خریده بود که یک ساختمان ییلاقی کوچک هم داشت. به این ترتیب ازدحام شهر را رها کردیم و به انزوای روستا روی آوردیم. خانه جدید ما از ده رستم‌آباد بالا فاصله زیادی نداشت. من سیزده سالم بود و کوچکترین عضو خانواده.

روزنامه اطلاعات، اسفند 1398
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=488423

دریافت مقاله

ما در ساحل خشكِ عالم اسباب قرار داريم. عالم اسباب را به ساحل تشبيه کرده‌اند از آن جهت که در ساحل زير پاي انسان ظاهراً محکم است. دلگرمي ما به «عليّت» زير پاي ما را تا اندازه‌اي محکم مي‌کند. علم و فنّاوري اين دلگرمي را بيشتر مي‌کند؛ ولي دانشي که تنها استوار بر عليت است، نتوانسته است و نمي‌تواند دل ما را کاملا گرم و خاطر ما را جمع کند و ساحل زير پاي ما را کاملا محکم و استوار نمايد. به اين خاطر ما انسان‌ها علاوه بر «علم»، احتياج به «عرفان» داريم. شناخت عرفاني عالم بي‌سببي (يعني دريا) را نيز در بر مي‌گيرد. در دريا زير پاي ما کاملا سست است و هيچ اتکايي ندارد. يکي از معاني اينکه مي‌گويند عرفا بر روي آب حرکت مي‌کنند، اين است که عرفان به ما «توکل» مي‌دهد و با توکل مي‌توان وارد دريا شد. با توکل تسليم دريا مي‌شوي …

روزنامه اطلاعات، دی 1398
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2020%5C01%5C01-12%5C20-13-42.htm&storytitle=

دریافت مقاله

آقاداداش بعد از اینکه کفشها را از پای من درآورد، متوجه نگاه من به کفشهایم بود. پس از تمام شدن غذا، با لبخندی سرشار از معرفت گفت: «خوشحالم که می‌بینم کفش ورزشی خریدی. مبارکت باشد؛ ولی اگر می‌خواهی ورزشکار خوبی بشوی، باید هم جسمت را ورزش بدهی و هم روحت را.» پرسیدم: «روحم را چگونه ورزش بدهم؟» آقاداداش باز با لبخندی این بار لبریز از محبت گفت: عزیزم ورزش روح چهار قدم بیشتر نیست:

قدم اول تواضع و سر به زیر بودن است. این قدم به تو فرصت می‌دهد که با مردم انس بگیری. گاه این قدم در بیرون کردن کفش از پاست. قدم دوم نگاه و سخن محبت‌آمیز است؛ یعنی خلق خدا را دوست داشته باشی. این قدم در واقع قدمی به سوی خداست؛ چون عشق به خدا، همان عشق به خلق خداست. قدم دوم احتیاج به تمرین و ورزش دارد. ورزش دوست داشتن خدمت است. و اما قدم سوم خودسازی و کشف خود است. این قدم در واقع قدمی است در حضور خداوند؛ زیرا آن کس که خودش را شناخت، خدایش را شناخته است. بعد از شرح کوتاهی از سه قدم اول آقاداداش سکوت کرد؛ یک سکوت طولانی و بعد یک لبخند. پرسیدم: ـ پس قدم چهارم کدام است؟آقاداداش این بار با لبخندی که بیشتر در چشمانش بود تا بر لبانش، ادامه داد: ـ وقتی که سه قدم اول را برداشتی، قدم چهارم برایت روشن می‌شود. من فعلا نمی‌توانم قدم چهارم را برایت شرح دهم. فقط اسمش را بدانی بد نیست. بزرگان ما به قدم چهارم «قدم صدق» می‌گویند. …

روزنامه اطلاعات، دی 1398
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=488423

دریافت مقاله

شرق و غرب در همه اعصار و قرون با هم تبادل علمی و فرهنگی داشته‌اند. جنبه‌های ادبی عرفان شرقی به‌ویژه عرفان اسلامی از طریق اسپانیای مسلمان و همین‌طور در طی جنگهای صلیبی، وارد ادبیات غرب شد. در اواخر قرون وسطی، دانشمندان مسیحی شروع به ترجمه علوم و ادبیات از زبان عربی به زبان لاتین کردند. فلسفه و علوم اسلامی همگی از عربی به لاتین و بعد‌ها از لاتین به زبان‌های دیگر اروپایی ترجمه گردید. جالب آنکه اکثر کتب یونانی (مثل رساله‌های ارسطو و افلاطون و غیره) نیز از زبان عربی به زبان‌های اروپایی برگردان شده‌اند نه از یونانی! متخصصان تاریخ علم معتقدند که این ترجمه‌ها در تحول علمی و هنری غرب (رنسانس) تأثیر عمده‌ای داشته است…

روزنامه اطلاعات، دی 1398
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/mobile/?p=186581&device=phone
دریافت مقاله

نسان‌های اولیه اعداد را نمی‌شناختند و کمّیات را با «اندازه» (که ریشه فارسی واژة هندسه است) به طور غیرعددی بیان می‌کردند؛ مثلا به جای اینکه بگویند فلان شخص دو متر قد دارد، می‌گفتند او خیلی بلندقد است. وقتی بشر شهروند شد و حکومت ساخت، مالیات‌بگیرها آرام‌آرام علم حساب و اعداد را درست کردند. انسان‌ها در مبادلات و ارتباطات خود به حساب‌های پیچیده احتیاج نداشتند. مقدار‌ها را به طور تقریبی با اندازه‌های هندسی نشان می‌دادند. هنوز هم ذهن ما انسان‌ها با اندازه‌های تقریبی بیشتر از مقادیر عددی الفت دارد. اساس «منطق تشکیک»۱ نیز همین هندسه تقریبی ذهن است که در بسیاری موارد بهتر از حساب‌های دقیق عددی کار می‌کند…

روزنامه اطلاعات، دی 1398
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=454801

دریافت مقاله

«کودک درون» انسان (که همان خواجه يا خداوند دل است) کارش اين است که سالک را در ميکدة دل بيدار نگه دارد. سالکان غالبا با يکي دو جرعه در ميکده از دست مي‌روند و خواب‌آلوده مي‌شوند و «وقت» را از دست مي‌دهند. کودک دروني (که در دل عارف زنده و سرحال حضور دارد) عارف را سرزنش مي‌کند که چرا خواب‌آلوده است. در عالم دل، خواب‌آلودگي معادل آلودگي است؛ چون حريم دل را آلوده مي‌کند. …

روزنامه اطلاعات ، اسفند 1396
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2018%5C03%5C03-17%5C19-49-22.htm&storytitle=%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%85

دریافت مقاله

یک پرسش همیشگی درباره بزرگان، نحوه رفتار و گفتار آنها در درون خانه است؛ زیرا شاگردان و دوستان زیادی هستند که می‌توانند از نحوه معاشرت و شیوه تدریس و روش و منش بیرونی آنها روایت کنند که چه بسا بسیار متفاوت با چیزی باشد که در متن زندگی واقعی آنها می‌گذرد. مرحوم حکیم الهی نیز یکی از بزرگانی است که شاگردان نامدارش مطالب بسیار آموزنده‌ای درباره راه و رسم تدریس و تعلیم او گفته‌اند. آنچه در پی می‌آید، روایتی از درون خانه خجسته اوست به زبان آقای دکتر مرتضی الهی ‌قمشه‌ای … 

روزنامه اطلاعات، آبان ۱۳۹۶
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=320161
دریافت مقاله

گفتگویی پیرامون کتاب سماوات و خرابات

روزنامه اطلاعات، تیر۱۳۹۶
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.ettelaat.com/?p=295751
دریافت مقاله

دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، صد درصد با «قانون علیّت» کار نمی‌کند. حوادث در فضایی دوبعدی رخ می‌دهند که یک بُعدش علیّت (یا سبب) است و بُعد دیگرش «بی‌سببی» است. …

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تیر 1396
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.cgie.org.ir/fa/news/177279
دریافت مقاله

در باغ بهشت دو درخت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند: یکی درخت سدره و دیگری درخت طوبی. درخت طوبی سایه بسیار گسترده‌ای دارد و درخت سدره بسیار بلند و زیباست. [از منظر نمادشناسی می‌توان گفت] درخت سدره نماد آزادی است و درخت طوبی نماد امنیت و آرامش. سدره با اینکه سایه‌ آرامش‌بخش طوبی را ندارد، مقامش از طوبی بالا‌تراست. این شاید ناظر به این حقیقت است که مقام آزادی بالا‌تر از امنیت و آرامش است که به آن «بهشت نعیم» می‌گویند. برای رسیدن به سدره باید از طوبی گذشت. معنی کاربردی گذشتن از طوبی این است که باید اول به امنیت رسید و بعد قدری از این امنیت را خرج آزادی کرد. در اواخر دوره تجددگرایی (یعنی بعد از جنگ دوم جهانی) مردم آنقدر شیفته رفاه نسبی و امنیت اجتماعی شدند که مانند دکتر فاوست [در اثر گوته،] روح آزادشان را به خاطر آن فروختند. ‏ …

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، اسفند 1395
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
http://cgie.org.ir/fa/news/155444
دریافت مقاله

عصر روشنفکری در اروپا، دوره درخشش فلسفه (به‌ویژه فلسفه سیاسی و اجتماعی) بود و دوره مدرنیته دوره تاخت و تاز علم و تفکر علمی و صنعتی بود؛ ولی دوره پست‌مدرن بیشتر روی در تفکر عرفانی دارد. …

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بهمن 1395
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
http://www.cgie.org.ir/fa/news/155086
دریافت مقاله

قطار علم و بینش انسانی با سرعتی سرسام‌آور در حرکت است. برخی بر این قطار سوارند و هر لحظه چشم‌انداز جدیدی می‌بینند. برخی نیز در چایخانة ایستگاه راه‌آهن می‌نشینند و منتظر می‌مانند تا مسافری برسد و هدیه‌ای از شهری دور بیاورد. «نوجویی» در نهاد انسان است. اساس جهان بر نوشدن است. کهنه‌گرایی و ترس از تغییر نیز نیروی دیگری است که در طبیعت وجود دارد و هدفی را دنبال می‌کند. هدف کهنه‌گرایی (یا سنت‌گرایی) آن است که میراث باارزش گذشتگان را نابود نکنیم. تعادل بین این دو نیرو برای رشد سالم هر فرهنگی ضرورت دارد. …

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دی 1395
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.cgie.org.ir/fa/news/154137
دریافت مقاله

بسیاری از شعرا و نویسندگان ادبیات عرفانی ایران ـ چون عطار و جامی ـ سعی کرده‌اند که نقش زن یا حکمت زنانه را در تفکر عرفانی و انسانی نشان دهند. جامی بخشی از کتاب «نفحات‌الانس» را به عرفای زن اختصاص داده است و عطار بسیاری از زیبا‌ترین و عمیق‌ترین مطالب عرفانی را در غالب داستان‌های زنان بیان می‌کند؛ زنانی که گاه چون رابعه عَدَویه و فاطمه خَضرویَه نامشان در تاریخ حفظ شده است، ولی بسیاری اوقات نامشان فدای پیامشان شده است. عطار بارها از زنان گمنامی یاد می‌کند که با بینش خود به ابن‌سینا حکمت و به بایزید سلوک می‌آموزند. امروز بیش از هر زمان دیگر به این بینش نیازمندیم. …

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، آذر 1395
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
http://www.cgie.org.ir/fa/news/142573
دریافت مقاله

عطار مرید رابعه است و داستان‌های زیبایی از او نقل می‌کند که ویژگی کاربردی عرفان رابعه را نشان می‌دهد. رابعه در ظاهر شاگرد حسن بصری بود و حسن خیلی به او علاقه داشت، به طوری که هرگاه رابعه در جلسة درس حاضر نبود حسن شور و ذوق درس دادن نداشت. …

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دی 1395
برای خواندن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.cgie.org.ir/fa/news/153820

نشریه پرنیان، نوروز 1393، مارس 2014

http://www.parnianmagazine.com/emagazine/P20/index.html#p=49

نشریه پرنیان، آذر 1392، دسامبر 2013

http://www.parnianmagazine.com/emagazine/P17/index.html#p=43

نشریه پرنیان، مهر 1392، اکتبر 2013

http://www.parnianmagazine.com/emagazine/P15/index.html#p=47

نشریه پرنیان، مرداد 1392، آگوست 2013

http://www.parnianmagazine.com/emagazine/P13/index.html#p=63

نشریه پرنیان، خرداد 1392، ژوٍن 2013

http://www.parnianmagazine.com/emagazine/P12/index.html#p=55

نشریه پرنیان، نوروز 1392، مارچ 2013

http://www.parnianmagazine.com/emagazine/P11/index.html#p=15

This white paper is intended to reopen the discussion by giving a new  definition for sustainability and through calling upon new fields of knowledge  and technology to provide tools for solving complex problems complements of  sustainability( i.e. culture, environment and economy) onto a contextual space  defined by vision , flexibility and harmony.
Download

An event is a spatio-temporally localizable occurrence. Each event in our universe can be defined within a  two-dimensional space in which one dimension is causality and the other is serendipity. Unfortunately, the  majority of scientists in the Modern Era in their fascination with rules of causality and wanting to believe in  a complete deterministic expression of the universe have banished all notions of serendipity to the realm of  fiction, religion and/or, the occult. But the hegemony of Newtonian causality finally crumbled under the  gravity of Heisenberg’s Uncertainty Principle which demonstrated that an external observer can never  acquire enough information to fully express the state of a system.
Download

آسمان اول ماه (سعدی) نشانه ولایت است و هدایتگر کاروانیان در شب. سیر سریعتری از فلکهای دیگر دارد و لذا نمایانگر «طلب» است.
آسمان دوم تیر (عطار) دبیر آسمان است و نشانه دانش و «معرفت».
آسمان سوم ناهید (حافظ) الهه «عشق»، زیبائی و هماهنگی و نمودار غنا، طرب، شعر و موسیقی است.
آسمان چهارم خورشید (مولانا) روشنگر است و مظهر نبوت. صفت شکوه و جلال یگانه آن در آسمان، سالک سلیم را به «توحید» حق رهنمون است.
آسمان پنجم بهرام (فردوسی) ستاره رزم و جنگ و خشونت است.
آسمان ششم برجیس (نظامی) از جهت آنکه در صنعت خلق زیبائی شعری در اوج قرار دارد و الهام بخش همه شاعران رمانتیک بعد از خود بوده است .
آسمان هفتم کیوان (سنایی) از چهت اوج کلام عرفانيش (که مورد قبول مولویست) در آسمان هفتم که آسمان کیوان است قرار دارد.
دریافت کامل مقاله

زبان شعر زبان احساس است، یعنی زبان دل است نه زبان عقل.  اختلاف بین این دو زبان بسیار است: زبان عقل بیانگر مسائل عقلیست و برای بیان مسایل احساسی ابتدا آنها را از فیلتر عقل عبور می‌دهد. ولی زبان دل میتواند احساسات را بدون دخالت عقل بوسیله تصاویر بیان کند. بیان احساسات خشم، محبت،  ترس و غیره با زبان عقل بسیاردشوار است، ولی با زبان دل میتوان آنها را خیلی ساده با فرمهای تصویری بیان کرد.
دریافت کامل مقاله

مصاحبه ای با ماهنامه کیهان فرهنگی دی ماه 81
دریافت کامل مصاحبه